Σε αρκετές υπηρεσίες δίνεται προαιρετικά η δυνατότητα λήψης του εφάπαξ πριν την αποστρατεία εφόσον συμπληρώνονται 35 έτη ασφάλισης, ως κίνητρο για να μην αποχωρούν πρόωρα έμπειρα στελέχη με πολλά έτη υπηρεσίας.
Αφορμή για το παρόν άρθρο στάθηκε ερώτημα συναδέλφου: https://enstoloi.net/astynomia/#comment-72671
και το εκ πρώτης όψεως αληθοφανές σκεπτικό ότι αφού με το εφάπαξ επιστρέφονται άτοκα οι εισφορές μετά το 2014, αυτό θα σήμαινε ότι η συνέχιση ασφάλισης μετά την 35ετία δεν προσφέρει τίποτε και δεν συμφέρει.
Αυτό το σκεπτικό είναι λανθασμένο διότι δεν λαμβάνει υπόψη τον παράγοντα “φορολογία”, ούτε τα περισσότερα έτη ασφάλισης μέχρι τη διαγραφή, ούτε την πιθανότητα προαγωγής κατά την αποστρατεία.
Α. Απόδοση από την επιστροφή εισφορών (ΚΕΡΔΟΣ)
Αρχίζοντας ανάποδα από το σωστό συμπέρασμα: Η απόδοση των εισφορών εφάπαξ μετά την 35ετία, παρά το γεγονός ότι είναι άτοκη, δεν είναι μηδενική αλλά μεγαλύτερη από 50% για το χρονικό διάστημα μέχρι τη διαγραφή !!!
Πως εξηγείται όμως αυτό το “παράδοξο”, όπου η άτοκη επιστροφή εισφορών έχει απόδοση πάνω από 50% ;
Η εξήγηση είναι το παλαιότερο άρθρο: Γιατί όλες οι αναγνωρίσεις κοστίζουν 22 ~ 29% φθηνότερα
Διότι άλλο πράγμα είναι το “ονομαστικό” ποσό των εισφορών που φαίνονται στη μηνιαία ανάλυση μισθού και εντελώς διαφορετικό είναι το ποσό που πραγματικά αφαιρείται από τον πληρωτέο μισθό.
Παράδειγμα: Το ετήσιο φορολογητέο εισόδημα ενός Αστ. Διευθυντή με 35 έτη υπηρεσίας υπερβαίνει τα 30.000 € όταν δεν πληρώνει εισφορές εφάπαξ ΤΠΑΣ, οπότε από το ονομαστικό ποσό της εισφοράς γλυτώνει φόρο 37%, ενώ επίσης γλυτώνει και την έκτακτη εισφορά αλληλεγγύης για αυτό το ποσό. Οι σχετικοί υπολογισμοί γίνονται με τα εργαλεία του site:
α. Πηγαίνουμε στη σελίδα “Μισθολόγιο 2017” και επιλέγουμε προέλευση [Αστυνομία τ.ΧΦ] όπως είναι ο ερωτών συνάδελφος, έτος κατάταξης 1984 και ημερομηνία 1-1-2020 (ώστε να έχουν συμπληρωθεί 35 έτη υπηρεσίας).
Τότε η ονομαστική εισφορά υπέρ ΤΠΑΣ είναι 249,36 € και το πληρωτέο 1.925,40 € –> Μισθός με κράτηση εφάπαξ
β. Στην ίδια σελίδα χωρίς άλλη αλλαγή, επιλέγουμε ΟΧΙ δίπλα στην κράτηση ΤΠΑΣ (δηλαδή διακοπή μετοχικής σχέσης).
Η εισφορά υπέρ ΤΠΑΣ γίνεται 0 (μηδέν) και πλέον το πληρωτέο ανέρχεται σε 2.065,83 € –> Μισθός χωρίς κράτηση εφάπαξ
Ως αποτέλεσμα το πληρωτέο χωρίς την κράτηση εφάπαξ ΤΠΑΣ είναι μόλις 140 € μεγαλύτερο (και όχι 250 € που είναι η κράτηση), διότι αυτά τα 250 € φορολογούνται με 37%, ενώ επιβάλλεται και έκτακτη εισφορά αλληλεγγύης.
Άρα η σύγκριση των πραγματικών ποσών και η αναζήτηση της πραγματικής απόδοσης έχει ως εξής:
Πραγματική κράτηση στο πληρωτέο ανά μήνα: 140 €
Ονομαστικό ποσό που θα εισπραχθεί μέσω του εφάπαξ: 250 €
Καθαρό κέρδος (όφελος – κόστος): 250 – 140 = 90 €
Απόδοση (κέρδος / πραγματική κράτηση): 90 / 140 = 64,3 %
Β. Αύξηση λόγω μελλοντικής προαγωγής (ΚΕΡΔΟΣ)
Εάν για οποιονδήποτε λόγο απονέμεται μεγαλύτερος διοικητικός βαθμός κατά την αποστρατεία (πχ. λόγω ορίου ηλικίας), η συνέχιση της ασφάλισης για εφάπαξ μετά τη λήψη του στην 35ετία, σημαίνει ότι το τελικό εφάπαξ θα υπολογιστεί με το μεγαλύτερο διοικητικό βαθμό αποστρατείας, οπότε αυξάνει το ποσό του τμήματος Ι του εφάπαξ (έτη μέχρι 31-12-2014).
Παράδειγμα 1: Αξκός λαμβάνει το εφάπαξ στα 35 έτη με βαθμό Αστ. Δντή, εάν συνεχίσει την ασφάλιση και γίνει Ταξχος μελλοντικά με την αποστρατεία τότε θα δικαιούται αρκετά μεγαλύτερο εφάπαξ λόγω αύξησης του μισθολογικού κλιμακίου.
Παράδειγμα 2: Αστυνόμος ΜΑΥ με υπηρεσία 35 ετών δικαιούται εφάπαξ ως εν ενεργεία με βαθμό Αρχφκα.
Συνεχίζοντας όμως την ασφάλιση για εφάπαξ, όταν αποστρατευθεί (λόγω παραίτησης ή ορίου ηλικίας) θα λάβει τη διαφορά με το μεγαλύτερο εφάπαξ βαθμού Υπαστ.Β, διότι αυτός ο διοικητικός βαθμός απονέμεται μόνο κατά την αποστρατεία.
Γ. Παρακράτηση τόκων λόγω λήψης εφάπαξ μόνο στα Σώματα Ασφαλείας (ΖΗΜΙΑ)
Η λήψη εφάπαξ στην 35ετία (και συνέχιση της ασφάλισης) θεωρείται από το ΤΕΑΠΑΣΑ ως λήψη προκαταβολής εφάπαξ, έναντι του συνολικού ποσού που θα υπολογιστεί κατά την αποστρατεία, έτσι για ολόκληρο το ληφθέν ποσό υπολογίζονται σε βάρος του δικαιούχου τόκοι από την ημερομηνία 35ετίας μέχρι τη διαγραφή, ως το ενδεικτικό παράδειγμα κατωτέρω:
1. Λήψη εφάπαξ 35ετίας το 2019 ποσού 50.000 € και συνέχιση ασφάλισης μέχρι τη διαγραφή το 2021.
2. Υπολογισμός τόκων προκαταβολής (50.000 €) για 2 έτη 3.500 €
3. Συνολικό εφάπαξ έτους 2021 (με μισθό αποστρατείας) ποσού 55.000 €
4. Στον δικαιούχο θα δοθεί η διαφορά 55.000 – (50.000 προκαταβολή + 3.500 τόκοι) = 1.500 €.
Η τελική διαφορά μπορεί να είναι μικρότερη ή μεγαλύτερη, ενώ σε μερικές περιπτώσεις ακόμη και αρνητική (ζημία), εάν η διαφορά αρχικού και τελικού εφάπαξ είναι μικρότερη και οι τόκοι που χρεώνει το ταμείο μεγαλύτεροι.
Δ. Μη παρακράτηση τόκων λόγω λήψης εφάπαξ στους στρατιωτικούς
Mετά από σχετική έρευνα του συναδέλφου GeorgiosP, προέκυψε ότι για τα ταμεία εφάπαξ των στρατιωτικών (ΕΛΟΑΣ-ΕΛΟΑΝ-ΕΛΟΑΑ) η λήψη εφάπαξ 35ετίας δεν θεωρείται πλέον προκαταβολή, άρα σε περίπτωση συνέχισης της ασφάλισης δεν επιβάλλονται τόκοι επί του αποδοθέντος ποσού.
Η σχετική διάταξη αναφέρεται στο άρθρο 45 παρ. 6 του Ν.4509/17 –> https://i.imgur.com/tbr1Luu.png
Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει καμία αρνητική παράμετρος για τη συνέχιση ασφάλισης μετά τη λήψη εφάπαξ 35ετίας.
Ε. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
1. Όσον αφορά τους στρατιωτικούς, εάν αιτηθούν τη λήψη εφάπαξ στην 35ετία συμφέρει πάντα η συνέχιση της ασφάλισης, λόγω των αναφερομένων στις παραγράφους Α, Β και Δ ανωτέρω.
2. Όσον αφορά τα σώματα ασφαλείας, μετά τη λήψη εφάπαξ στην 35ετία συμφέρει σε ορισμένες περιπτώσεις η συνέχιση της ασφάλισης στο ΤΕΑΠΑΣΑ (παρ. Γ ανωτέρω), καθώς το τελικό αποτέλεσμα (κέρδος ή ζημία) εξαρτάται από 4 παράγοντες:
α. Τη χρονική διαφορά μεταξύ 35ετίας και διαγραφής.
β. Το ετήσιο επιτόκιο που θα χρεώσει το ταμείο για την προκαταβολή εφάπαξ.
γ. Το ύψος του μισθού, διότι σε υψηλούς μισθούς αντιστοιχεί φόρος 29% που αυξάνει την απόδοση των κρατήσεων εφάπαξ.
δ. Εάν μετά την 35ετία ο ενδιαφερόμενος δικαιούται σημαντική αύξηση κλιμακίου στο μισθό μέχρι την αποστρατεία του.
Επειδή η ανάλυση των ανωτέρω είναι περίπλοκη και δεν είναι γνωστά όλα τα δεδομένα (πχ. επιτόκια ΤΑΠΑΣΑ επόμενων ετών), ειδικά για τα σώματα ασφαλείας προτείνεται λήψη εφάπαξ κατά την αποστρατεία και όχι με 35ετία εν ενεργεία.